W 1862 roku, po wieloletnim i skutecznym staraniu społeczności miasta Częstochowy u władz carskich, w dawnym budynku poklasztornym sióstr mariawitek przy dzisiejszym Placu Biegańskiego, urządzono pierwszą Szkołę Powiatową Specjalną. Po trzech latach i przeniesieniu jej do obecnej siedziby (wówczas także zabudowań pomariawickich), rozpoczęto usilne starania o utworzenie szkoły średniej. Efektem tego było otwarcie w 1867 roku czteroletniego Progimnazjum Klasycznego Męskiego w Alei NMP 56, przekształconego w roku 1886 na siedmioklasowe Gimnazjum Męskie, funkcjonujące do 1914 roku.
     Gimnazjum, choć polskie, miało głównie zadanie rusyfikacyjne. Językiem obowiązującym był rosyjski, zarówno do nauki, jak i do zwykłych rozmów w szkole. Kadra składała się z nauczycieli pochodzenia rosyjskiego. Nakazu tego gorliwie pilnowano.
     Wybuch I wojny światowej i zajęcie Częstochowy przez wojska niemieckie, pozwoliły na zmiany oświatowe. Pomimo wojennej biedy i zniszczeń, zmianie uległa organizacja szkolna i w 1915 roku utworzono Gimnazjum Towarzystwa Opieki Szkolnej, a w 1918 roku, po odzyskaniu niepodległości szkoła przeszła pod opiekę państwa polskiego, jako I Gimnazjum i Liceum Państwowe im. Henryka Sienkiewicza, którego za patrona szkoły przyjęto po śmierci pisarza w 1916 roku, na wniosek rady miejskiej Częstochowy.
     Dziś IV Liceum, popularny częstochowski „Sienkiewicz” dumnie szczyci się swoją historią i wielką rzeszą absolwentów, dawnych i współczesnych, maturzystów zajmujących czołowe pozycje w rankingach konkursów oświatowych. Wśród tych, którzy w „Sienkiewiczu” zdobyli najlepsze, naukowe i patriotyczne wychowanie, są postacie, które z dumą przypominamy tablicami pamiątkowymi umieszczonymi na murach szkoły i w wydanych monografiach.155 lat historii zobowiązuje i o tym wszyscy staramy się pamiętać, czyniąc z bycia „sienkiewiczakiem” wielki honor. Dyrekcja i grono nauczycielskie przekazują młodzieży, że wielka rodzina absolwentów, to wielkie dobro, a „sienkiewiczak - to brzmi dumnie”.
     Wszystkim, bez wyjątku, absolwentom i przyjaciołom Gimnazjum i Liceum im. Henryka Sienkiewicza przypominamy o naszej pięknej rocznicy i zapraszamy na Zjazd Absolwentów w dniu święta Komisji Edukacji Narodowej, 14 października 2017r.